Бұл сауалнамаға қаржы нарығының кәсіби қатысушылары, банк, сақтандыру, брокерлік ұйымдардың өкілдері, талдау және қазынашылық құрылымдарының қызметкерлері қатысты. Респонденттердің жалпы саны 25 (маусымда – 15) құрады. Осы жарияланымда келесі негізгі индикаторлардың болжамдарына қатысты сұрақтарға респонденттердің жауаптары берілген:
- Brent маркалы мұнайдың құны;
- Ресей рубліне қарсы АҚШ долларының құны;
- Қазақстандық теңгеге қарсы АҚШ долларының құны;
- Қазақстандық теңгеге қарсы Ресей рублінің құны;
- Инфляция;
- ЖІӨ;
- ҚРҰБ базалық мөлшерлемесі.
Назар аударыңыз!
Қаржы және тауар нарықтардағы бағалардың өзгеруі бүкіл әлемде болып жатқан, сипаты мен әсері жағынан әртүрлі көптеген оқиғалардың салдары болып табылады. Болжамдау өз өзектілігін бірден жоғалтуы мүмкін бірқатар жорамалдарды болжайды. Осыған байланысты ҚҚҚ ақпараттық кеңістікте айтылған кез келген болжамдарға абайлап қарауды ұсынады.
Бұл нәтижелер инвестициялық ұсыныс болып табылмайды және тәуелсіз сарапшылардың пайымдауларын көрсетеді, сондай-ақ ұсынылған ұйымдардың ресми пікірлері болып табылмайды. ҚҚҚ, осы зерттеуге қатысушылар сияқты, осы шолуда ұсынылған болжамдар үшін бір нақты уақыт сәтінде сараптамалық пікірден артық емес болып табылатын қандай да бір жауапты болмайды.
Қысқа мерзімді күтулер (бір айға дейін)
Қаржы нарығының сарапшылары қысқа мерзімді келешегінде қандай да бір күрт бағытты бағамды күтпейді. Шілде сауалнамасының нәтижелері бойынша қаржы нарығының кәсіби қатысушылары бағам бір ай ішінде ағымдағы деңгейге жақын деңгейде сақталады деген пікірді ұстанады. Осылайша, USDKZT жұбы бойынша орташа бағам бір айдан кейін бір доллар үшін 383,9 теңге деңгейінде болады деп күтілуде, ал медиана күтілетін доллар үшін 385,0 теңгені құрайды. Еске сала кетейік, USDKZT жұбы бойынша орташа өлшенген индикативтік курс клиринг нәтижелері бойынша сейсенбі 11:00-де бір доллар үшін 384,02 теңге (+0,40 теңге) деңгейінде қалыптасты. Сонымен қатар маусым айында USDKZТ жұбы бойынша бағам бір доллар үшін 380,53 теңгеге дейін 2,03 теңгеге (-0,5%) төмендеді; респонденттердің үштен бірі ғана өз болжамдарында дұрыс болды.
Сарапшылар сондай-ақ алдағы 15 шілдеде ҚРҰБ отырысында базалық мөлшерлемесі бойынша өз болжамдарын қайта қараған жоқ. Бір ай бұрындай, сұралған талдаушылардың басым көпшілігі (75%) ағымдағы деңгейде жылдық 9,0% базалық мөлшерлемені сақтауды болжайды. Естеріңізге сала кетейік, маусым айында жылдық инфляция мамыр айында 5,3% - бен салыстырғанда 5,4% - ға дейін біршама өсті, ҚРҰБ нысаналы дәлізінің ішінде (4-6%).Негізгі мөлщерлеменің сәуір айындағы күтпеген төмендеуін қоспағанда, сарапшылар көбінесе өз болжамдарында дұрыс болды
Орта мерзімді күтулер (12 ай)
Мұнай және валюта бағамы
ОПЕК+ келісімінің қолданысын 2020 жылдың бірінші тоқсанының соңына дейін ұзарту және АҚШ пен Иран арасындағы қарым-қатынастарда шиеленістің өсуі аясында орта мерзімді перспективада мұнай бағасы бойынша нарықтық күтулер жақсарды. Мысалы, Brent мұнай баррелі құнының орташа болжамы 12 айдан кейін 63,0 АҚШ долларынан барреліне 66,9 долларға дейін (+6,1%) өсті. Бұл ретте, қазіргі уақытта Brent баррелі 64,0 АҚШ долларына саудаланады және сауалнама жүргізу кезінде баррель үшін 65,0 доллар белгісінен аспады. Басқаша айтқанда, сарапшылар бағаның ағымдағы қарқынына қарамастан өз болжамдарын жақсартты.
Мұнай бағасының өсуі теңгенің әрекет етуімен және АҚШ долларымен жұпта өз позицияларын рубльмен ықпал етеді. Мәселен, АҚШ долларының теңгеге және Ресей рубліне қатысты бағамының өзгеруі бойынша орташа мерзімді күтулер тиісінше 0,9% және 4,9% - ға жақсарды. Ресей рублінің айтарлықтай нығаюына сәйкес RUBKZT жұбы бойынша бағамы 3,8% - ға нашарлады.
ЖІӨ, инфляция және мөлшерлемелер
Қазақстанның ЖІӨ-нің келесі 12 айда өсуіне қатысты сарапшылардың күтулері бұрынғысынша 4% - дан төмен. Бұл ретте елдің негізгі экспорттық тауарларына бағаның өсуі экономиканың өсу деңгейіне оң әсер етеді. Мәселен, орта есеппен алғанда, елдің экономикасы таяудағы жыл ішінде нақты көріністе 3,5% - ға ұлғаяды деп күтілуде, бұған дейінгі аймен 3,3% - бен салыстырғанда. Естеріңізге сала кетейік, мамыр айының қорытындысы бойынша Қазақстанның ЖІӨ жылдық өсімі 4,0% - ды құрады.
Шілде айында 12 айдан кейін күтіліп отырған инфляция 6,3% құрады, бұған дейінгі аймен салыстырғанда 6,6%. 2020 жылдың соңына қарай көрсеткішті 6,4% - ға дейін (6,5% бұрын) елеусіз жеделдету күтілуде. Нарықтың кәсіби қатысушыларының инфляциялық күтулері бағаның ағымдағы өсу деңгейінен де, сондай-ақ 2019-2020 жылдарға (4-6%) инфляция бойынша ҚРҰБ-ның мақсатынан да бұрынғыша асып түседі. Дегенмен, сарапшылардың инфляциялық күтулері маңызды емес, өйткені нақты инфляция серпініне және макроэкономикалық жаңалықтарға сезімтал болып қала береді.
ҚҚҚ сарапшыларының пікірінше, алдағы 12 айдың горизонттағы базалық мөлшерлеме бойынша одан арғы әрекеттер бөлінеді. Осылайша, сұралған сарапшылардың 56,0% - ы базалық мөлшерлеменің артуын күтуде, оның 24% - ы сақталуда және тек 20% - ы оның төмендеуін күтуде. Естеріңізге сала кетейік, бұдан бұрын ҚРҰБ базалық мөлшерлемеге қатысты одан арғы саясат мақсатты бағдарларға қол жеткізу мен экономиканың өсу қарқынын қолдау арасындағы теңгерімді сақтауға бағытталғанын хабарлады. Бұл ретте тәуекелдер балансы мөлшерлемелерді дамытудың неғұрлым жоғары траекториясына жылжиды.
Сарапшылардың пікірінше, қазіргі кездегі іріктеудің медианалық және орташа мәніне сәйкес базалық мөлшерлеменің нақты деңгейі (инфляцияны шегергенде) 3,7% – ды құрайды, бұл базалық мөлшерлеменің ағымдағы деңгейі мен маусым айындағы нақты жылдық инфляция арасындағы айырмашылыққа шамамен 3,6% (9,0-5,4) сәйкес келеді.Салыстыру үшін, Ресейдегі нақты мөлшерлеме төмендегідей бағаланады. Осылайша, маусым айында жылдық тұтыну инфляциясы 4,7% - ды құрады, ал сол кезде негізгі мөлшерлеме 7,50% деңгейінде тұр, бұл 2,8% - ға жақын деңгейде нақты мөлшерлемеге сәйкес келеді.
Дереккөз: afk.kz
